Του Κωνσταντίνου Κοτσώνη
πρώην μέλους Δ.Σ. της πρώην ΠΑΕ ΑΕΚ
Σε κάθε αγοραπωλησία επιχείρησης το πρώτο που θέλει να μάθει κανείς είναι το τίμημα. Εκτός της έμφυτης περιέργειας θέλει να το μάθει προκειμένου να δει αν αυτό αντιπροσωπεύει την λογιστική (ή χρηματιστηριακή) αξία της. Ωστόσο, υπάρχουν κλάδοι δραστηριότητας και επιχειρήσεις στις οποίες ο Ισολογισμός δεν μας λέει τα πάντα. Με βάση την Λογιστική Επιστήμη η αξία μιας επιχείρησης προκύπτει από την Καθαρή Θέση/Περιουσία της. Για να μην μπερδευόμαστε με τύπους και έννοιες η Κ.Π. της είναι το Σύνολο των Ιδίων Κεφαλαίων της, δηλαδή το τμήμα εκείνο του Παθητικού που αφορά τα Χρέη της επιχείρησης στους μετόχους της.
Τα λεφτά που δίνουν οι μέτοχοι στην εταιρεία (σε οποιονδήποτε λογαριασμό του Μετοχικού Κεφαλαίου και αν καταλογίζονται), τα αδιάθετα Κέρδη, τα κάθε είδους Αποθεματικά και οι Ζημιές συμψηφιζόμενα μας δίνουν το σύνολο των οφειλών της επιχείρησης στον εαυτό της (δηλαδή τους μετόχους, εξ’ ου και «Ίδια Κεφάλαια»). Προφανώς σε επιχειρήσεις με χρόνιες Ζημιές τα Ίδια Κεφάλαια είναι αρνητικά (που σημαίνει πως οι μέτοχοι χρωστούν στην επιχείρηση και όχι το αντίστροφο).
Ακόμα, όμως, και αν η Κ.Π. είναι θετική αυτό δεν σημαίνει πως η επιχείρηση έχει κάποια αξία. Γιατί, στην περίπτωση θετικής Κ.Π. πρέπει να εξετάσουμε ως αυτή προκύπτει. Στο ποσοστό που προκύπτει από αδιάθετα (στους μετόχους) Κέρδη και Αποθεματικά προηγουμένων χρήσεων αυτό κάτι λέει για τη λειτουργία της. Αν, όμως, προκύπτει από χρηματοδότηση των μετόχων, τότε κάτι δεν πάει καλά.
Καμία Αθλητική Ανώνυμη Εταιρεία ακόμη και αν έχει θετική Κ.Π. δεν είναι κερδοφόρα. Ίσα-ίσα είναι βαθιά ζημιογόνες. Όποτε, στις αγοραπωλησίες των Π.Α.Ε. και Κ.Α.Ε. δεν έχει νόημα να εφαρμόζουμε τα ίδια μέτρα και σταθμά με τις υπόλοιπες επιχειρήσεις. Ούτε έχει τόση μεγάλη σημασία να ψάχνουμε πόσα είναι τα Χρέη μιας Α.Α.Ε. καθώς όλοι μας έχουμε ακούσει (χωρίς επαρκείς αποδείξεις εννοείται) για «διπλά συμβόλαια» (και άρα εικονικά Χρέη).
Τις προάλλες διάβασα αυτή την εμπεριστατωμένη ανάλυση σχετικά με το τίμημα των 90 εκ. που υποτίθεται ότι στοίχισε η αγοραπωλησία της Α.Ε.Κ. Με βάση όσα από χρόνια ακούγονταν για 100 εκ. που ζητούσε ο Μελισανίδης το τίμημα φαίνεται λογικό. Με βάση, όμως, τον τελευταίο Ισολογισμό (Ιούλιος 2022-Ιούνιος 2023) είναι απολύτως παράλογο.
Η Κ.Π. της ΝΕΑΣ Π.Α.Ε. Α.Ε.Κ. στις 30 Ιουνίου 2023 ήταν 4.737.279 Ευρώ. Συνυπολογίζοντας και την διαγραφή Ζημιών στην ίδια Χρήση ύψους 7.429.955 Ευρώ, τότε η Κ.Π. της Π.Α.Ε. είναι -2.692.676 Ευρώ (βλέπε άρθρο 7 του Καταστατικού). Υποθέτοντας ότι τα 90 εκ. είναι ακριβή, το συνολικό τίμημα που καλείται να καταβάλει ο Μάριος Ηλιόπουλος είναι 146.779.202 Ευρώ (56.779.202 είναι τα συνολικά Χρέη της Π.Α.Ε. χωρίς το αναγνωρισμένο στα βιβλία της ενοίκιο του γηπέδου για τα επόμενα 30 χρόνια).
Στο σημείο αυτό χρειάζεται μια διευκρίνηση: Τα σχεδόν 36 εκ. που η Π.Α.Ε. έχει αναγνωρίσει στην ερασιτεχνική σαν υποχρέωση από ενοίκια για τα επόμενα 30 χρόνια δεν είναι μια επένδυση από την οποία θα βγάλει λεφτά ακόμα και αν το σχετικό κονδύλι είναι καταχωρημένο στον λογαριασμό των Παγίων του Ενεργητικού. Το δικαίωμα χρήσης του γηπέδου δίνει αναλόγως την δυναμικότητα της ομάδας που διαθέτει στην Π.Α.Ε. να βγάλει λεφτά, αλλά δεν της εγγυάται κάτι. Το δικαίωμα χρήσης του γηπέδου δεν είναι ανάλογο μιας πατέντας η εκμετάλλευση της οποίας θα φέρει εκατομμύρια ή κάποιων πνευματικών δικαιωμάτων. Όπως οποιαδήποτε επιχείρηση του λιανεμπορίου δεν αποκτά κάποια υπεραξία από το ακίνητο στο οποίο δραστηριοποιείται έτσι και η Π.Α.Ε.
Έτσι, με 90 εκ. (αν όντως είναι τόσα) ο Μάριος Ηλιόπουλος αγόρασε μόνο την Π.Α.Ε. και το δικαίωμα αυτή να παίζει στην Ν. Φιλαδέλφεια έναντι ενοικίου 1,2 εκ. τον χρόνο. Αν, τώρα, παίζοντας στην OPAP ARENA βγάλει πολλά λεφτά αυτό θα γίνει μόνο αν οι οπαδοί της είναι ευχαριστημένοι με την ομάδα που έχει ώστε να πηγαίνουν στο γήπεδο.
Κλείνοντας, πρέπει να έχει γίνει ξεκάθαρο πως σε μια αγοραπωλησία Α.Α.Ε. δεν έχει νόημα να ψάχνουμε την Κ.Π. ή την «Φήμη και Πελατεία» (υπεραξία) της. Γιατί, πίσω από μια τέτοια συναλλαγή (όπως και αν αφορούσε ένα Μ.Μ.Ε.) κρύβονται και άλλες παράμετροι όπως η πίεση που ο ιδιοκτήτης μπορεί ν’ ασκήσει στην πολιτική εξουσία. Και δυστυχώς ή ευτυχώς γι’ αυτό το κομμάτι της συναλλαγής μόνο να υποθέτουμε